Günümüz dijital dünyasında uygulamalar artık tek başına çalışmıyor. Mobil uygulamaların web siteleriyle konuştuğu, farklı servislerin birbirine veri gönderdiği, entegrasyonların yaygınlaştığı bir dönemdeyiz. İşte bu iletişimi mümkün kılan yapıların başında Web API (Application Programming Interface) geliyor. Kısaca API, uygulamalar arasında köprü görevi görür ve veri alışverişini standart hale getirir.
Bir mobil uygulamanın ürün listesini göstermesi, banka uygulamasının bakiyeyi çekmesi, hava durumu widget’ının veriyi güncellemesi… Bunların hepsi arka planda çalışan API isteklerinin sonuçlarıdır. Biz fark etmesek bile günlük hayatımız API’lerle çevrili.
Web API tam olarak ne işe yarar?
Web API, istemci (client) ve sunucu (server) arasında HTTP protokolü üzerinden veri alışverişi yapılmasını sağlayan bir yapıdır. Genellikle JSON formatı kullanılır, çünkü hem hafiftir hem de JavaScript tarafında kolay işlenir.
Kısaca API şunu der:
"Ben bir veri sunuyorum, isteyen uygulama belirli kurallara uygun çağırır, ben de cevabı veririm."
Bu kurallar ise genellikle HTTP metodlarıyla ifade edilir:
| HTTP Method | Görev |
|---|---|
| GET | Veri almak |
| POST | Yeni veri eklemek |
| PUT | Var olan veriyi güncellemek |
| DELETE | Veri silmek |
Bu yapı sayesinde farklı platformlar birbirine zahmetsizce bağlanır.
Neden Web API bu kadar önemli?
Modern yazılımın merkezinde bağımsız servis yapıları bulunuyor. Bir uygulamanın backend kodu başka, frontend yapısı başka, mobil taraf tamamen farklı olabilir. Ancak hepsi aynı API’ye bağlanarak çalışabilir.
Avantajları:
-
Uygulamalar arası iletişim sağlar
-
Mobil & web arasında ortak veri kaynağı oluşturur
-
Mikro servis mimarisine uygun
-
Yönetilebilir & ölçeklenebilir
-
Güvenlik, kimlik doğrulama, yetkilendirme için altyapı sağlar
-
Yedekleme ve sürüm kontrolü yapısını destekler
Bugün Netflix, Amazon, Spotify gibi platformların yüzlerce mikro servisi birbirleriyle API üzerinden haberleşir.
API Nasıl Çalışır? (Basit Mantık)
-
Kullanıcı mobil uygulamada "Ürünleri Listele"ye tıklar
-
Uygulama API’ya bir GET /api/products isteği gönderir
-
API veritabanına bağlanır, veriyi çeker
-
JSON formatında yanıt gönderir
-
Uygulama veriyi ekranda listeler
Arka planda olan görünmez trafik tam olarak budur.
Web API Nerelerde Kullanılır?
Bugün API kullanılmayan neredeyse hiçbir modern sistem yok. Bazı örnekler:
-
E-ticaret sistemleri
-
Sosyal medya uygulamaları
-
Bankacılık ve ödeme sistemleri
-
Online rezervasyon uygulamaları
-
IoT cihaz haberleşmesi
-
Chat & mesajlaşma servisleri
-
Oyun sunucuları
-
Harita, konum, kargo takip entegrasyonları
Bir uygulama dış servisle konuşuyorsa API olmadan olmaz diyebiliriz.
Backend geliştiriciler için önemli konular
Bir Web API geliştirmek yalnızca "endpoint" yazmaktan ibaret değil. Sağlam bir API için:
-
JWT/Token tabanlı kimlik doğrulama
-
Rate limit & güvenlik katmanları
-
Swagger ile dokümantasyon
-
Exception handling
-
Loglama & izleme
-
Veritabanı yönetimi (EF Core, SQL)
-
RESTful tasarım prensipleri
çok önemli noktalardır.
Örnek REST yapısı:
Basit ama kurallara uygun bir tasarım.
REST mi GraphQL mi?
API dünyasında en çok konuşulan iki yaklaşım var:
| Yapı | Avantaj | Dezavantaj |
|---|---|---|
| REST API | Standart, kolay, yaygın | Fazla sorguda çok istek gerekebilir |
| GraphQL | Tek istekle spesifik veri çekme | Öğrenmesi daha karmaşık |
Küçük/orta ölçek için REST çoğu zaman yeterli olur, büyük veri akışlarında GraphQL tercih edilebilir.
Web API Modern Yazılımın Görünmez Gücü
Bugün kullandığımız sistemlerin perde arkasında API’ler sessiz ama sürekli çalışan bir iletişim ağı kurar. Bir uygulama geliştirmek istiyorsanız API mantığını bilmek artık bir tercih değil, bir gereklilik. İster frontend’ci olun, ister backend; API’yi anlamak projelerinizi bir üst seviyeye taşır.
Gelecekte mikro servislerin yaygınlaşmasıyla API’lerin önemi daha da artacak gibi görünüyor. Kısacası Web API öğrenmek geliştirme yolculuğunuzda güçlü bir yatırımdır.
Henüz yorum yapılmamış.